Cá diếc kho tương bần, cá trích kho rục, cá chép om dưa… gắn với tuổi thơ nhiều người, để rồi ai đi xa cũng nhớ hương vị xưa.
1. Cá diếc kho tương bần
Theo Đông y, cá diếc vị ngọt, tính bình, kiện tỳ, bổ vị điều khí, trừ thấp. Các món ăn chế biến từ cá diếc giúp ăn ngon miệng, ấm bụng, lợi tiểu, tiêu thũng, cầm máu… Trong đó, cá diếc kho tương bần là món ăn dân dã được nhiều người yêu thích.
Hiện nay, món ăn được đưa vào nhiều nhà hàng sang trọng như một dấu ấn ẩm thực thời bao cấp. Một mâm cơm mùa hè với cá diếc kho tương, đậu phụ rán tẩm hành và thịt luộc, cùng cà pháo muối sẽ rất hấp dẫn, hao cơm. Cá kho còn nguyên con, thịt ngọt đậm đà và dậy mùi thơm đặc trưng của tương bần. Đặc biệt, xương cá mềm rục, ăn được cả con, món ăn này kết hợp cùng cơm trắng rất ngon.
Cá diếc kho tương bần: Xem chi tiết
2. Cá chép om dưa
Vị chua thanh của dưa cải muối quyện với vị ngọt thơm của cá, bùi bùi của đậu phụ rán, giòn béo của tóp mỡ… rất hao cơm, tốn bún trong ngày giá lạnh.
Trong y học cổ truyền, cá chép được gọi là lý ngư với thịt dày trắng mịn, ngọt, mùi vị thơm ngon. Loài cá này chứa nhiều chất dinh dưỡng, có tác dụng chữa bệnh, đặc biệt đối với phụ nữ như: Bổ tỳ vị, lợi tiểu, thông sữa, khử độc… Vì thế, cá chép luôn được được ưu tiên trong các thực đơn của các bà nội trợ với nhiều món ngon như: Cá chép om dưa, cháo cá chép, cá chép chưng tương…
Cá chép om dưa: Xem chi tiết
3. Cá trích kho rục
Theo Đông y, cá trích vị ngọt, tính bình, không độc, rất tốt cho trẻ em và người già. Nhiều món ngon từ cá trích như gỏi cá trích, cá trích nướng, cá trích kho dứa, cá trích chiên chấm mắm tỏi…
Trong đó, món cá trích kho rục với hương vị đặc biệt thơm ngon, đã đi vào từng câu hát đồng dao thuở nhỏ của trẻ em ”cá trích kho rục, cá nục kho rim, cá chim hấp sả, cá quả canh chua, cá bùa kho mặn…” Chỉ 1-2 con cá trích kho rục thôi là có thể tốn vài chén cơm.
Cá trích kho nục: Xem chi tiết
4. Cá tép dầu chiên giòn, chấm mắm tỏi
Cá giòn tan, ăn được cả xương, cuốn với lá mơ lông tam thể hoặc lá lốt chấm với nước mắm tỏi là món quen thuộc các vùng trong cả nước, được nhiều người yêu thích.
Cá tép dầu mỗi con dài khoảng 6-7 cm, hình dáng tựa lá tre, sinh sống tự nhiên ở nhiều vùng trong cả nước, nổi tiếng nhất là cá tép dầu sông Đà. Đặc biệt, cá tép dầu nơi đây nhiều nên bà con Sơn La hay làm khô và được ví như cá chỉ vàng của vùng biển khơi. Nhiều món ngon dân dã từ cá tép dầu như: Chiên giòn, nấu canh rau sắn, kho cứng…
Cá tép dầu chiên giòn: Xem chi tiết
5. Chả cá ngần
Chả cá ngần ngọt, thịt không hề bở mà có độ dai vừa phải, dậy mùi đặc trưng của lá lốt, hành, rau răm, thì là chấm cùng tương ớt hoặc nước mắm chua ngọt rất hấp dẫn.
Cá ngần có nhiều tên gọi khác như cá thủy tinh, cá mờm… nổi tiếng nhất là ở sông Đà, mùa thu hoạch thường bắt đầu từ cuối tháng 4 đến đầu tháng 7 hàng năm. Loại cá này không xương, thịt thơm ngon, trắng ngần như sợi bún nên được gọi là cá ngần. Cá ngần có thể chế biến nhiều món ăn thơm ngon như: Chả cá ngần, canh chua cá ngần, gỏi cá ngần, cá ngần gói lá chuối hấp, cá ngần chiên giòn…
Chả cá ngần: Xem chi tiết
6. Cá cơm sữa rim đậu phộng
Cá cơm có nhiều giá trị dinh dưỡng, giàu canxi rất tốt cho xương. Ngoài ra, cá cơm còn tốt cho tim mạch, sáng mắt, đẹp da. Loại cá này phổ biến và có ở nhiều nước. Đặc biệt, một trong những món ăn dân dã, giản dị ”gây thương nhớ” lại phổ biến ở nhiều nước châu Á là cá cơm rim đậu phộng mặn ngọt (Crispy chilli anchovies with peanuts).
Chỉ một chút cá giòn đậm đà vị mặn ngọt, hòa quyện với vị bùi bùi của đậu phộng, xen kẽ chút cay cay của ớt, thơm của vừng rang… nhanh chóng ”đánh bay” vài bát cơm bất kể mùa nào. Ngoài nguyên liệu chính là cá cơm, đậu phộng thì ở mỗi nước có các biến tấu khác nhau như ở Hàn Quốc thêm hạt hướng dương, hạnh nhân, ớt xanh; Indonesia và Singapore lại thêm me, hành tây…
Cá cơm sữa rim đậu phộng: Xem chi tiết
Bùi Thủy
