Trước khi dịch COVID-19 lên đỉnh điểm, mẹ chồng chị Hoàng Thị Lê (Hà Nội đã mua về gần yến cả đỗ đen, đỗ trắng, đỗ xanh. Chị ngạc nhiên hỏi: “Sao mẹ mua lắm thế, ăn chè cả năm chả hết”. Mẹ chồng đáp: “Mua về làm giá đỗ ăn thay rau, làm cho cả nhà mấy đứa em nhà chật chội nữa”.
Chị Lê giãy nảy, kêu làm gì có máy, có vò, chõ mà làm giá đỗ. Mẹ chồng bảo cứ để đấy bà lo. Thế là chỉ với cái ban công nho nhỏ bên phòng bà, các loại hộp xốp, hộp sữa, khăn vải… đều được tận dụng để mẹ chồng làm giá cho cả nhà ăn vừa sạch, vừa ngon, vừa rẻ mùa dịch. Quan sát chị Lê thấy mỗi vật dụng làm giá mẹ chồng chị có làm khác vài thao tác như thời gian ngâm đỗ, cách ủ đỗ, làm giá thể… Và sau đây là vài cách làm giá đỗ tại nhà bằng đồ dễ kiếm, tiện làm.
Giá làm bằng chai nhựa. Ảnh minh họa.
Dễ nhất là làm giá đỗ bằng chai nhựa
– Lấy chai nhựa loại 1,5 lít rửa sạch, để ráo rồi dùng que nhọn/dao để đục lỗ quanh thân và đáy chai (mỗi lỗ cách nhau khoảng 3cm) để lưu thông không khí, tránh ứ đọng nước.
– 50g hạt đỗ xanh chọn những hạt nhỏ, chắc.
– Pha nước sạch 3 sôi 2 lạnh rồi đổ hạt đỗ xanh vào ngâm 1 giờ. Hai tay chà xát hạt đỗ xanh một chút cho dễ nứt vỏ (nếu ngâm nước lạnh cần 4 – 8 giờ). Đủ giờ thì bỏ vào chai nhựa, đặt nằm ngang vào chỗ tối để các hạt đỗ dàn đều, chú ý (không để ánh sáng lọt vào).
Một ngày cần cho đỗ uống nước từ 2 – 3 lần (sáng – trưa – tối) bằng cách: Ngâm chai đỗ vào chậu nước khoảng 1 phút rồi nhấc lên, để chảy róc nước xong thì bỏ lại vào chỗ tối cho giá phát triển. Sau 3 – 4 ngày là ăn được, cọng giá tươi trắng, mập, đầu đỗ chưa bung hết nên ăn còn độ bùi. Dùng dao/kéo cắt đáy chai, hoặc cắt theo hình chữ L rồi dốc giá ra nhẹ nhàng để tránh bị gãy thân giá.
Làm giá đỗ bằng rổ nhựa. Ảnh minh họa.
Làm giá đỗ bằng rổ nhựa, rổ tre
Giá đỗ làm bằng rổ nhựa cũng tiện và dễ làm, mầm mập và chắc.
Khi ủ các bạn nên để chỗ tối, sạch sẽ để có mẻ giá trắng và đẹp.
Chuẩn bị rổ nhựa/tre, khăn phủ và nồi/chậu để ủ giá.
– Đỗ xanh 100g ngâm nước lạnh 6 – 8 tiếng. Nên ngâm buổi tối thì sáng ra sẽ kịp làm giá.
Cho đỗ xanh đã ngâm vào rổ, phủ khăn lên. Úp thêm cái đĩa lên trên khăn rồi bỏ cả rổ vào nồi/ chậu để ủ trong bóng tối. Mỗi ngày nhúng cả rổ vào chậu nước 5 phút (ngày 2 lần vào buổi sáng và tối), vớt ra cho dóc nước rồi để lại vào chỗ tối.
Giá đỗ làm bằng khăn. Ảnh minh họa.
Dễ lấy giá ra nhất là làm bằng khăn
Làm giá đỗ bằng khăn vẫn cần có khay đục lỗ, hoặc rổ để ủ và đảm bảo róc nước.
– Đỗ xanh 100g
– 2 tấm khăn xô, hoặc khăn vải bông
Pha 3 phần nước ấm, 2 phần nước lạnh rồi đổ đỗ xanh vào ngâm. Sau 6 giờ thì thay nước, ngâm đủ 12 giờ thì vớt ra và hạt đỗ đã nứt thì đổ ra rổ xả nhẹ dưới vòi nước chảy kẻo mầm giá bị gãy.
Dùng khay lỗ/ rổ trải lớp khăn xuống đáy, rồi rải đều đỗ lên. Sau đó lấy khăn khác đã nhúng nước phủ lên, rồi để vào nơi thoáng mát, không có ánh nắng mặt trời. Cứ 4 giờ lại dùng bình xịt để phun nước lên bề mặt khăn (không tưới tới mức đọng nước vì giá sẽ bị úng). Sau 3 ngày giá lên đều, mập và ít rễ thì thu hoạch giá.
Chú ý là chỉ dùng bình xịt tưới cho giá, và không để ra ngoài ánh nắng mặt trời kẻo giá vươn cao sẽ dài và gầy, ăn không ngon. Khăn, khay, rổ làm vệ sinh sạch để làm mẻ sau.
Giá đỗ trồng vào thùng xốp. Ảnh minh họa.
Làm giá đỗ bằng thùng xốp
– Chuẩn bị 1 thùng xốp cỡ 40 x 50 x 7 cm.
– 2kg đất (tơi xốp hoặc tro, xơ dừa)
– Giấy mềm hoặc khăn mỏng
– Đỗ xanh 30 – 40g
Ngâm đỗ xanh trong nước lạnh 6 – 8 tiếng. Cho đất vào thùng xốp ộ dày khoảng 3cm rồi phun nước ẩm đất.
Giấy mềm, hoặc khăn mỏng thấm ướt, trải lên mặt đất. Sau đó rải đều đỗ đã ngâm lên bề mặt của khăn/vải (không nên rải sát mép thùng xốp). Xịt chút nước nhẹ đủ tạo độ ẩm cho thùng xốp rồi đậy kín.
Hàng ngày dùng bình xịt tưới 2 lần sáng, tối. Sau 2 ngày thì đem thùng bỏ ra chỗ thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp. Sau 3 ngày chỉ cần nhấc lớp khăn mỏng, hoặc khăn giấy lên, rửa sạch giá là ăn được. Nếu có rễ giá đâm ra ngoài khăn thì dùng kéo cắt hết, làm sạch để làm mẻ mới.
Giá đỗ làm bằng vỏ hộp sữa. Ảnh minh họa.
Tiện lợi làm giá đỗ bằng vỏ hộp sữa
Chọn hộp sữa loại 1 lít. Nếu không có thì dùng hộp sữa đậu nành và các hộp sữa nhỏ cũng được. Rửa sạch, cắt 2 góc hộp sữa để lấy chỗ chắt nước.
Lấy 70g đỗ xanh ngâm nước ấm 304 giờ cho vỏ nứt.
– Rửa sạch hộp sữa, cắt 2 đầu hộp sữa để lấy chỗ chắt nước.
Đỗ xanh đã ngâm đổ vào hộp, đậy nắp lại, để ở nơi thoáng mát. Mỗi ngày 2 lần nhúng hộp sữa ngập vào chậu nước 5 phút thì dốc hết nước ra, để lại vào chỗ thoáng mát. Sau 4 ngày hộp sữa căng phồng là giá đỗ đã mọc cao đầy miệng hộp thì cắt rồi dốc vỏ hộp lấy giá ra chế biến.
Các cách làm giá đỗ bằng vật dụng tiện lợi, dễ kiếm nhưng giá vẫn trắng, mập và còn hạt đỗ vàng đầu ngọn giá nên ăn bùi và ngọt.
Ngọc Hà
