‘Cá ồ kho với mít non. Thơm ngon đến nỗi chẳng còn hột cơm’. Khi ngọn gió nồm bắt đầu phả hơi nước từ ngoài khơi về thì vùng biển Sa Huỳnh quê tôi cũng lao xao vào mùa cá ồ.
Tầm sáng sớm, thuyền tấp nập vào bờ, khoang nào khoang nấy lặc lè hàng tấn cá. Những con cá ồ vừa được bắt lên từ biển khơi như lấp loáng hơn trong rạng đông.
Những giỏ cần xé cá ồ tươi rói được ướp lạnh nườm nượp lên xe về các chợ quanh vùng. Trong đó phần lớn lượng cá ồ đi ngược lên các thôn bản miền tây Quảng Ngãi để ngày hôm sau nằm ngon lành trong nồi cùng với những lát mít non ngon nổi tiếng. Có lẽ món cá ồ kho với mít non từ thượng du “chảy” về hạ du chăng mà các bà nội trợ làng chài quê mình “thuộc” món này như món ruột? Hễ mùa cá ồ tới là hàng chục gánh mít non ngoài chợ ngày nào cũng được bán hết veo.
Cá ồ làm sạch, cắt hai hay ba bốn khúc tùy ý, cho vào nồi và đổ nước vừa ngập cá, để sôi nhẹ rồi rắc muối hột, hành giã giập, bột ngọt vào. Xin được… “nghiêm trọng” mà nhắc ba điều quan trọng. Một là muối hột chứ không phải muối hầm hoặc mắm vì muối hột làm cho nước đậm đà chứ không mặn chát. Hai là khi nấu không nên đậy vung để tránh nước cá đục ngầu, không đẹp mắt. Ba là đừng quên bẻ vài trái ớt sừng cho vào nồi. Khi nước sôi lại lần hai thì trút mít non đã xắt lát vào, để lửa liu riu cho tới khi nước gần cạn. Đây chính là lúc gia vị thấm vào cá, vào từng lát mít non.
Mít non cũng nhả vị ngọt ngào, tinh khiết của mình vào nước, vào cá để làm nên cái ngon tròn trịa. Người ăn sẽ nghe trong vị ngọt lắng của mít non có vị béo thơm của cá ồ và ngược lại. Nước cá biển có vị mít rừng này mà chan với cơm nóng thì các xúc-tu lưỡi mặc sức mà hân hoan. Còn lát ớt nữa chứ. Miếng ớt tơi mềm cũng góp mình vào cái ngon của nồi cá kho bằng vị cay nồng râm ran ở cuống họng đến cuối bữa ăn.
Riêng món nướng (quê mình gọi là xẻ keo) thì cá ồ quả là “danh bất hư truyền”. Dạo này, tầm chiều chiều, làng mình dường như nhà nhà đều nướng cá ồ. Bếp lò để trước hè, cá xẻ hai bên lườn, ướp gia vị và tẩm chút dầu ăn vào rồi đưa lên vỉ nướng. Nói không ngoa, đi chỗ nào cũng ngạt ngào hương cá ồ nướng. Mấy sinh viên ở phố về Sa Huỳnh nghỉ hè, nghe mùi thơm cá nướng chịu không nổi, ôm ghi ta hát nhạc chế: “Quê em cá ồ rộn mùa vui, chiều đây đó ngọt ngào hương… cá ồ”.
Cá ồ nướng cuốn với bánh tráng, rau sống, chấm với nước mắm tỏi là số dzách. Đấy là ăn một cách bài bản. Riêng cánh thanh niên và ngư dân trẻ chẳng màu mè rau mắm gì, cá nướng xong thì gói vào lá chuối, đong đầy một xị rượu quê rồi vác chiếu ra bãi biển ngồi dưới bóng dương, thế đã trọn một đêm vui.
Theo iHay
Cá ồ (còn gọi là cá ngừ ồ) nhìn giống cá ngừ nhưng nhỏ hơn, dài chừng 20- 25cm. Cá ồ đầu mùa là ngon nhất, thịt săn chắc, vị ngọt, tươi ngon, giá cả mua tại bến khoảng 20.000 đồng/ kg và có thể dễ dàng chế biến thành nhiều món ngon đậm hương vị biển.
Đơn giản nhất là món cá ồ nướng mà người miền biển vẫn gọi là “ồ ngư hoàng hỏa”. Cá tươi được móc bỏ mang, ruột, rửa sạch, khứa đường dài dọc thân cá rồi nướng trên than hồng. Năm phút sau đã ngửi thấy một làn hương thơm quyến rũ thoảng trong gió, vậy là cá chín. Đĩa cá nóng hổi được dọn lên bên cạnh đĩa tương ớt, món ăn đơn giản, nhanh gọn trong cách chế biến mà hương vị thì hấp dẫn vô cùng bởi vị ngọt, béo, thơm của cá hòa quyện cùng vị cay nhẹ của tương ớt. Món ngon này cũng là loại đồ nhắm ưa thích của người quê tôi.
Với món cá ồ hấp thì khứa vài đường trên mình cá rồi cho vào nồi hấp cách thủy. Mười lăm phút sau là cá chín, lớp da bên ngoài của cá có màu nâu, căng bóng, lộ từng thớ thịt trắng phau. Cá ồ hấp cuốn bánh tráng mỏng và rau xanh chấm nước mắm chanh tỏi ớt rất ngon và lạ miệng, có thể ăn thay cơm đến no, thích hợp để đổi bữa cho gia đình trong những ngày nắng nóng.
Ở quê tôi, cá ồ còn được dùng để làm nhân phở sắn. Cá làm sạch, cắt lát dày vừa ăn, ướp muối, hạt nêm, mì chính, hành, tiêu, nghệ mười lăm phút. Phi thơm dầu phộng, cho cà chua xắt lát vào đảo đều để tạo màu, thêm nước sôi rồi cho cá vào nấu sôi nhỏ lửa năm phút cho cá chín, tiết vị ngọt ra nước dùng. Cuối cùng thêm một vài lát khóm, hành lá xắt nhỏ và tắt bếp. Khi ăn, lấy một ít phở sắn (đã được ngâm mềm) cho vào tô, chan nhân cá lên trên, thêm trái ớt sừng và một ít chuối non và vài cọng rau quế trong vườn. Phở sắn nhân cá ồ hấp dẫn người ăn bởi vị dai dai của sợi phở, béo thơm của cá ồ, ngọt đậm của nước dùng quyện với vị cay nhẹ của ớt và tươi non của rau sống, thật ngon và lạ miệng.
Ngoài ra cá ồ còn được dùng để nấu canh chua, nấu nhân bún, nhân mì Quảng, kho ngọt hay trụng trong những cái rổ nhỏ để mang đi bán ở các huyện miền núi xa xôi trong tỉnh.
